“หยุดวงจรปวดท้องซ้ำซาก” รักษานิ่วในถุงน้ำดีอย่างตรงจุด ด้วยเทคโนโลยีการผ่าตัดผ่านกล้องอย่างปลอดภัย ดูแลโดยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

28 เมษายน 2025

มารู้จักถุงน้ำดีกันก่อนว่ามีหน้าที่อะไร ?

ถุงน้ำดีเป็นอวัยวะขนาดเล็กเป็นกระเปาะอยู่บริเวณใต้ตับ มีหน้าที่เก็บและผลิตน้ำดีเข้าสู่ลำไส้เล็กเพื่อเป็นผู้ช่วยในการดูดซึมอาหารประเภทไขมัน เมื่อน้ำดีมีความเข้มข้นผิดปกติ อาจเกิดการตกผลึกและกลายเป็นนิ่วได้

นิ่วในถุงน้ำดีคืออะไร?

นิ่วในถุงน้ำดี (Gallstones) คือก้อนแข็งที่เกิดจากการตกผลึกของสารต่าง ๆ ในน้ำดี เช่น คอเลสเตอรอล เกลือน้ำดี และแคลเซียม นิ่วเหล่านี้อาจมีขนาดตั้งแต่เล็กเท่าเม็ดทรายจนถึงใหญ่เท่าลูกปิงปอง พบได้บ่อยในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย และมักพบในผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปี

สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง

ภาวะอ้วน : คนอ้วนจะเกิดนิ่วที่มีคอเลสเตอรอลได้ เนื่องจากการบีบตัวของถุงน้ำดีลดลง
การลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว
การรับประทานฮอร์โมนเอสโตรเจนหรือเป็นขณะตั้งครรภ์ ทำให้ระดับคอเลสเตอรอลในน้ำดีสูงขึ้น
ผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานที่มีระดับไขมันไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูงมากๆ
เกิดจากกรรมพันธุ์

อาการเมื่อเป็นนิ่วในถุงน้ำดี

ผู้ป่วยบางรายไม่มีอาการแสดงออกมาและจะรู้ได้ก็ต่อเมื่อได้ทำการตรวจร่างกาย แต่หากก้อนนิ่วไปอุดทางเดินน้ำดี จะเกิดอาการ “ปวดเสียดใต้ชายโครงขวา” หรือ “ปวดจุกท้องแบบบิดเกร็ง” ซึ่งอาจเป็นๆ หายๆ หรือปวดต่อเนื่องร่วมกับอาการอื่น เช่น

คลื่นไส้ อาเจียน
ท้องอืด แน่นท้องหลังรับประทานอาหารที่มีความมัน
เป็นไข้ หนาวสั่น
ตัวเหลือง ตาเหลือง (หากเกิดภาวะแทรกซ้อน)

การวินิจฉัย

แพทย์จะใช้วิธีต่าง ๆ ในการวินิจฉัยโรค อาทิ การตรวจอัลตราซาวด์ช่องท้อง หรือบางกรณีอาจใช้การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) หรือ MRI เพื่อทำการตรวจเพิ่มเติม

การรักษา

การรักษาหลักคือ การผ่าตัดถุงน้ำดีออก ซึ่งปัจจุบันนิยมใช้การผ่าตัดผ่านกล้อง (Laparoscopic Cholecystectomy) ซึ่งจะมีแผลเล็กและฟื้นตัวได้เร็ว

*หากไม่สามารถผ่าตัดได้ อาจใช้ยาเพื่อสลายนิ่ว แต่อาจใช้เวลานานและไม่สามารถใช้ได้กับนิ่วทุกชนิด*

การรักษานิ่วในถุงน้ำดีด้วยการผ่าตัดผ่านกล้อง

คือ การผ่าตัดนำก้อนนิ่วในถุงน้ำดีออก โดยใช้กล้องขนาดเล็กและเครื่องมือพิเศษสอดผ่านแผลเล็กๆ บนหน้าท้องซึ่งแผลจะมีขนาดเล็กเพียง 1 – 2 ซม. เท่านั้น

ข้อดีของการผ่าตัดผ่านกล้อง

แผลเล็ก เจ็บน้อย
ฟื้นตัวเร็ว
นอนพักฟื้นในโรงพยาบาลสั้น (ปกติ 1-2 วัน)
ลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ
การป้องกันนิ่วในถุงน้ำดี
รับประทานอาหารที่มีไขมันต่ำ
หลีกเลี่ยงการอดอาหารหรือการลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว
ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
ดื่มน้ำให้เพียงพอ
รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

นิ่วในถุงน้ำดีเป็นโรคที่พบบ่อย และสามารถรักษาให้หายได้ หากตรวจพบตั้งแต่ระยะแรก การรู้จักอาการ เตรียมพร้อมการดูแลตนเอง และพบแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติ จะช่วยให้สามารถรักษาได้อย่างทันท่วงทีและ ลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน

ที่มา : กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข